นอกจากสเตตัสของหุ้นที่มีผลต่อการซื้อขาย และมีผลมาจากการส่งงบการเงินล่าช้าแล้ว ยังมีสเตตัสของหุ้นอีกประเภทที่เกิดจากการได้รับสิทธิ์เมื่อถือหุ้นในช่วงเวลาที่บริษัทกำหนด ในเมื่อเราเป็นผู้ถือหุ้นแล้ว ควรรู้ถึงสิทธิ์ต่างๆที่ควรได้รับ
สิทธิ์ที่ได้รับจากการถือหุ้นสำคัญไฉน ?
สำหรับนักลงทุนหลายคนที่เคยซื้อขายหุ้น บางคนไม่ได้สนใจเรื่องสิทธิ์ที่ได้รับเมื่อได้ถือหุ้น ทำให้พลาดโอกาสสำคัญๆ บางอย่าง เช่น บริษัทจัดประชุมผู้ถือหุ้นแล้วไม่ได้ไปร่วม บริษัทกำหนดจ่ายเงินปันผลแล้วขายหุ้นออกไปก่อน บริษัทให้จองซื้อหุ้นเพิ่มทุนแต่ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่ หรือไม่เข้าใจว่าความหมายของเครื่องหมายที่ขึ้นมา เป็นต้น
เช็คว่าหุ้นที่เราถืออยู่มีโอกาสได้รับสิทธิ์อะไรบ้าง ?
วิธีเช็คผ่านเว็บไซต์ SET
- เข้าเว็บไซต์ของ www.set.or.th
- พิมพ์ตัวย่อของหุ้นที่มุมบนขวาในกรอบสีน้ำเงินตามรูปด้านบน กดปุ่ม Enter
- เลือกหัวข้อ " ข้อมูลสิทธิ์ประโยชน์ "
ในตารางข้อมูลสิทธิ์ประโยชน์ แบ่งออกเป็น 3 ช่อง ดังนี้
ส่วนที่ 1 - วันขึ้นเครื่องหมาย คือ ต้องถือหรือซื้อหุ้นก่อน 1 วัน จึงจะได้รับสิทธิ์นั้น
ส่วนที่ 2 - เครื่องหมาย สามารถเช็คความหมายจากตารางชื่อย่อของเครื่องหมายด้านบน
ส่วนที่ 3 - รายละเอียด ข้อมูลจะแตกต่างตามประเภทของเครื่องหมาย ดังต่อไปนี้
รายละเอียดของเครื่องหมาย XM
- วันปิดสมุดทะเบียน คือ วันที่ทางบริษัทปิดสมุดรายชื่อผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์
- วันที่ประชุม คือ วันเวลาที่บริษัทกำหนดประชุมผู้ถือหุ้น ผู้ถือหุ้นสามารถไปร่วมการประชุมในวันนั้น จะใช้สิทธิ์ไปร่วมประชุมด้วยตัวเอง หรือมอบฉันทะให้ผู้อื่นไปร่วมประชุมแทนก็ได้
- หัวข้อการประชุม คือ วาระการประชุมที่แจ้งให้ผู้ถือหุ้นทราบล่วงหน้า
- หมายเหตุ คือ ข้อมูลสถานที่จัดการประชุมผู้ถือหุ้น
ผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์จากเครื่องหมาย XM จะได้รับเอกสารแจ้งการประชุมผู้ถือหุ้นส่งมาที่บ้าน
รายละเอียดของเครื่องหมาย XD
- วันปิดสมุดทะเบียน คือ วันที่ทางบริษัทปิดสมุดรายชื่อผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์
- วันจ่ายปันผล คือ วันที่ทางบริษัทกำหนดจ่ายเงินปันผลแก่ผู้ถือหุ้น เงินปันผลที่ได้รับจะส่งมาให้ผู้ถือหุ้นในวันนั้น
- เงินปันผล(บาท/หุ้น) คือ เงินกำไรส่วนที่บริษัทแบ่งให้แก่ผู้ถือหุ้นในรอบนั้น อาทิเช่น เงินปันผล(บาท/หุ้น) = 0.36 หมายถึง หากถือหุ้นจำนวน 20,000 หุ้น จะมีสิทธิ์ได้รับเงินปันผลจำนวน 7,200 บาท (หลังจากหัก VAT 10% ผู้ถือหุ้นจะได้รับเงินสุทธิเป็นจำนวน 6,480 บาท)
- รอบผลประกอบการ คือ เงินปันผลจากกำไรของผลประกบการในช่วงเวลาดังกล่าว
*หมายเหตุ เครื่องหมาย XD(ST) บริษัทจดทะเบียนให้หุ้นปันผลแทนเงินปันผล หรืออาจจะให้ทั้งหุ้นปันผล และเงินปันผลพร้อมๆกัน
ยกตัวอย่าง กรณีของ CPALL ที่ให้หุ้นปันผล 1 : 1 และเงินปันผล 1.25 บาท/หุ้น แก่ผู้ถือหุ้น ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขที่บริษัทแจ้งให้ผู้ถือหุ้นทราบ เมื่อถึงวันขึ้นเครื่องหมายดังกล่าว ราคาหุ้นจะปรับตัวลดลง เพื่อให้สอดคล้องกับจำนวนหุ้นปันผลที่เพิ่มขึ้นนั่นเอง
ผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์จากเครื่องหมาย XD จะได้รับเช็คเงินปันผลส่งมาที่บ้าน สามารถนำไปขึ้นเป็นเงินสดที่ธนาคาร หรือได้รับเป็นเงินสดโอนเข้าบัญชีธนาคาร
รายละเอียดของเครื่องหมาย XW
- วันปิดสมุดทะเบียน คือ วันที่ทางบริษัทปิดสมุดรายชื่อผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์
- วันที่จองซื้อ (หากไม่ทราบให้ดูจากเอกสารที่ตลาดหลักทรัพย์แจ้งมา หรือโทรสอบถามกับเจ้าหน้าที่กมาร์เก็ตติ้งของโบรกเกอร์ที่เราเปิดบัญชีอยู่)
- ราคาจองซื้อ (หากไม่ทราบให้ดูจากเอกสารที่ตลาดหลักทรัพย์แจ้งมา หรือโทรสอบถามกับเจ้าหน้าที่มาร์เก็ตติ้งของโบรกเกอร์ที่เราเปิดบัญชีอยู่)
อัตราส่วนการจองซื้อ คือ สิทธิ์ในการจองซื้อวอแรนต์ อ้างอิงจากจำนวนหุ้นที่ถือเดิม อาทิเช่น อัตราส่วนการจองซื้อ = 2.5 : 1 หมายถึง หากถือหุ้นจำนวน 2.5 หุ้น มีสิทธิ์จองซื้อวอแรนต์จำนวน 1 หุ้น (คิดง่ายๆ ถือหุ้นจำนวน 5 หุ้น มีสิทธิ์จองซื้อวอแรนต์จำนวน 2 หุ้น) สมมุติเรามีหุ้นตัวนั้นจำนวน 5,000 หุ้น จะมีสิทธิ์จองซื้อวอแรนต์จำนวน 2,000 หุ้น เป็นต้น
*หมายเหตุ ในบางครั้งเครื่องหมาย XW บริษัทจดทะเบียนอาจจะให้วอแรนต์แก่ผู้ถือหุ้นฟรี ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขที่บริษัทแจ้งให้ผู้ถือหุ้นทราบ
ผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์จากเครื่องหมาย XW จะได้รับเอกสารแจ้งการจองซื้อวอแรนต์ของหุ้นตัวนั้นส่งมาที่บ้าน หากสนใจใช้สิทธิ์จองซื้อวอแรนต์ ให้กรอกข้อมูล พร้อมกับโอนเงินค่าจองซื้อวอแรนต์ส่งกลับบริษัทหุ้นตัวนั้น หรือไม่สนใจใช้สิทธิ์จองซื้อวอแรนต์ก็ได้
รายละเอียดของเครื่องหมาย XR
- วันปิดสมุดทะเบียน คือ วันที่ทางบริษัทปิดสมุดรายชื่อผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์
- วันที่จองซื้อ คือ ช่วงเวลาที่ผู้ถือหุ้นเดิม สามารถจองซื้อหุ้นเพิ่มทุนได้
- ราคาจองซื้อ ตามปกติราคาจองซื้้อหุ้นเพิ่มทุนจะต่ำกว่าราคาหุ้นในช่วงเวลานั้น
อัตราส่วนการจองซื้อ คือ สิทธิ์ในการจองซื้อวอแรนต์ อ้างอิงจากจำนวนหุ้นที่ถือเดิม อาทิเช่น อัตราส่วนการจองซื้อ = 4 : 1 หมายถึง หากถือหุ้นจำนวน 4 หุ้น มีสิทธิ์จองซื้อหุ้นเพิ่มทุนจำนวน 1 หุ้น สมมุติเรามีหุ้นตัวนั้นจำนวน 5,000 หุ้น จะมีสิทธิ์จองซื้อหุ้นเพิ่มทุนจำนวน 1,250 หุ้น เป็นต้น
ผู้ถือหุ้นที่ได้รับสิทธิ์จากเครื่องหมาย XR จะได้รับเอกสารแจ้งการจองซื้้อหุ้นเพิ่มทุนของหุ้นตัวนั้นส่งมาที่บ้าน หากสนใจใช้สิทธิ์จองซื้อหุ้นเพิ่มทุน ให้กรอกข้อมูลพร้อมกับโอนเงินค่าจองซื้อหุ้นเพิ่มทุนส่งกลับบริษัทหุ้นตัวนั้น หรือไม่สนใจใช้สิทธิ์จองซื้อหุ้นเพิ่มทุนก็ได้
สเตตัสที่มีผลมาจากการได้รับสิทธิ์
- หุ้นที่ถูกขึ้นเครื่องหมาย " XM " หากถือหุ้นอยู่จนขึ้นเครื่องหมายดังกล่าว ผู้ถือหุ้นมีสิทธิ์เข้าร่วมประชุมผู้ถือหุ้นตามที่บริษัทกำหนด ตามปกติแล้วบริษัทจดทะเบียนจัดการประชุมผู้ถือหุ้นอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อรายงานผลประกอบการของปีที่ผ่านมา , เป้าหมายการขยายธุรกิจภายในปีนี้ , การเลือกคณะกรรมการผู้บริหารของบริษัท รวมทั้งนโยบายการจ่ายเงินปันผล
ในบางครั้งบริษัทอาจมีการจัดประชุมในวาระพิเศษ อาทิเช่น การออกหุ้นเพิ่มทุน และการออกหุ้นกู้ เป็นต้น ผู้ถือหุ้นที่เข้าร่วมการประชุมมีสิทธิ์ออกเสียงได้ตามจำนวนหุ้นที่ถือ 1 หุ้น : 1 เสียง รวมทั้งมีสิทธิ์ซักถามข้อสงสัยกับคณะกรรมการผู้บริหารโดยตรง
ข้อดีของการเข้าร่วมประชุมผู้ถือหุ้น ทำให้ทราบถือผลประกอบการของปีที่ผ่านมา , วิสัยทัศน์ การตอบข้อซักถามของคณะกรรมการผู้บริหาร , เป้าหมายการขยายธุรกิจภายในปีนี้
*หมายเหตุ เมื่อถือหุ้นจนขึ้นเครื่องหมายดังกล่าวแล้ว ผู้ถือหุ้นได้ขายหุ้นออก สิทธิ์ที่ได้รับก็ยังคงอยู่ในรอบที่เพิ่งขึ้นเครื่องหมายไป
- หุ้นที่ถูกขึ้นเครื่องหมาย " XD " หากถือหุ้นอยู่จนขึ้นเครื่องหมายดังกล่าว ผู้ถือหุ้นมีสิทธิ์ได้รับเงินปันผลตามที่บริษัทกำหนด บริษัทจดทะเบียนที่ดำเนินธุรกิจมีกำไร จำเป็นต้องแบ่งกำไรบางส่วนคืนกลับมาให้ผู้ถือหุ้น ตามนโยบายการจ่ายเงินปันผลของบริษัท
ข้อดีของการซื้อหุ้นที่มีการจ่ายเงินปันผล สมมุติว่า มีเงินลงทุนในระยะยาว ได้ซื้้อหุ้น A ราคาหุ้นละ 100 บาท มีการจ่ายเงินปันผลปีละ 10 บาท แล้วบริษัทมีกำไรเท่าเดิมต่อเนื่อง 10 ปี จ่ายเงินปันผล 10 ปีสม่ำเสมอ เมื่อถือหุ้นไว้จนครบ 10 ปี ได้รับเงินปันผลเป็นจำนวน 10*10 = 100 บาท เข้าสู่จุดคุ้มทุน ในปีถัดไปเงินปันผลที่ได้รับจะกลายเป้นเงินได้เปล่า หรือที่หลายๆ คน เรียกว่า " หุ้นห่านทองคำ " นั่นเอง
บริษัทจดทะเบียนที่ดำเนินธุรกิจขาดทุนต่อเนื่อง จะไม่มีการขึ้นเครื่องหมาย " XD " ใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่มีกำไร
- หุ้นที่ถูกขึ้นเครื่องหมาย " XW " หากถือหุ้นอยู่จนขึ้นเครื่องหมายดังกล่าว ผู้ถือหุ้นมีสิทธิ์จองซื้อวอแรนต์ตามที่บริษัทกำหนด บริษัทจดทะเบียนที่ต้องขยายธุรกิจ จำเป็นต้องใช้เงินลงทุนจำนวนมาก
วอแรนต์ คือ ใบสำคัญแสดงสิทธิ์ที่ทางบริษัทออกให้ ส่วนใหญ่มีอายุไม่เกิน 3 ปี ราคาวอแรนต์จะถูกกว่าราคาหุ้น โดยวอแรนต์สามารถแปลงสภาพเป็นหุ้นได้ แต่ต้องใช้เงินสด เพื่อแปลงสภาพ ช่วงเวลาในการใช้สิทธิ์แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้น ขึ้นอยู่กับที่บริษัทกำหนด
ชื่อย่อของวอแรนต์ จะใช้ชื่อย่อของหุ้น ตามด้วยเครื่องหมายขีดตัวอักษร W และตัวเลขต่อท้าย อาทิเช่น CCP-W1 , TSF-W2 , BLAND-W3 และ CGS-W5 เป็นต้น
ตัวอย่างในรูป วอแรนต์ของหุ้น TSF ชื่อ TSF-W2
- กำหนดใช้สิทธิ์แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้น ทุกวันสุดท้ายของเดือนกุมภาพันธ์ , เดือนพฤษภาคม , เดือนสิงหาคม และเดือนพฤศจิกายนของทุกปี
- กำหนดใช้สิทธิ์แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้นครั้งแรก ในวันที่ 31 สิงหาคม 2555
- กำหนดใช้สิทธิ์แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้นครั้งสุดท้าย ในวันที่ 14 พฤษภาคม 2558
- อัตาราการใช้สิทธิ์แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้น คือ วอแรนต์ จำนวน 1 หุ้น แปลงสภาพเป็นหุ้น จำนวน 1 หุ้น
- ราคาที่ใช้แปลงสภาพวอแรนต์เป็นหุ้น คือ จ่ายเงินค่าแปลงสภาพหุ้นละ 0.30 บาท
*ข้อควรระวัง ข้อจำกัดเรื่องอายุของวอแรนต์ หากไม่แปลงสภาพในช่วงที่สามารถแปลงสภาพเป็นหุ้น เมื่ออายุของวอแรนต์สิ้นสุดลง วอแรนต์นั้นจะมูลค่ากลายเป็น ศูนย์ ทันที
บริษัทจดทะเบียนที่ต้องขยายธุรกิจ จำเป็นต้องใช้เงินลงทุนจำนวนมาก การออกหุ้นเพิ่มทุนให้ผู้ถือหุ้นรายเดิมสามารถซื้อหุ้นเพิ่ม เป็นอีกวิธีที่บริษัทส่วนใหญ่นิยมใช้กัน แทนที่จะบริษัทต้องกู้เงินจากสถาบันการเงินแล้วจ่ายดอกเบี้ย บริษัทเลือกที่จะเปิดโอกาสให้ผู้ถือหุ้นถือหุ้นของบริษัทเพิ่มขึ้น
หวังเป็นอย่างยิ่งว่า นักลงทุนทุกท่านคงได้ประโยชน์จากความรู้เรื่องการใช้สิทธิ์ที่ได้รับจากการขึ้นเครื่องหมายของหุ้นที่ถือไม่มากก็น้อย อาจประยุกต์ไปใช้เป็นแนวทางในการคัดกรองหาหุ้นที่ดีของแต่ละคน
